Jonizacja powietrza – kompendium wiedzy

Jonizatory powietrza czy oczyszczacze powietrza z jonizacją?

Na zdjęciu wolnostojący jonizator powietrza Ozontech i jonizator kostkowy Marec 1086 oraz oczyszczacze powietrza z jonizatorem Klarta Stor 2 i Vestfrost VP-A1Z40WH

Stając przed wyborem, co kupić: jonizator powietrza czy oczyszczacz powietrza z jonizatorem, zdecydowanie polecamy oczyszczacz powietrza z jonizatorem. Dlaczego?

• Bez odpowiedniego przepływu powietrza generowanego przez oczyszczacz, jony nie są w stanie efektywnie wypełnić pomieszczenia
• Efektywność samego jonizatora powietrza w usuwaniu cząstek stałych zanieczyszczeń jest niższa niż w przypadku filtrów HEPA
• Generowane jony gorzej radzą sobie z usuwaniem LZO aniżeli filtr węglowy zawarty w oczyszczaczach powietrza

Z jednej strony neutralizujące działanie jonów powietrza widoczne jest w wielu badaniach nad efektywnością jonizacji w usuwaniu cząsteczek bakterii, wirusów czy alergenów. Z drugiej jednak strony skuteczność ta jest niższa niż w przypadku filtrów HEPA. Dodatkowo cząsteczki jonów nie radzą sobie z usuwaniem wielu popularnych lotnych związków organicznych, które skutecznie pochłaniają np. filtry węglowe.

Kolejnym czynnikiem przemawiającym za oczyszczaczami powietrza jest cyrkulacja powietrza. Oczyszczacze są w stanie skutecznie wymieszać masy powietrza w pomieszczeniu, tak by wygenerowane cząstki jonów dotarły w każdy jego zakątek. Najlepszym rozwiązaniem jest więc połączenie technologii jonizacji ze sprawdzonymi filtrami (HEPA i węglowy) oraz mocnym przepływem powietrza, który gwarantują…oczyszczacze powietrza z jonizacją.

Jonizatory powietrza ostrzowe vs plazmowe – co lepsze?

Na rynku urządzeń elektronicznych wyróżniamy dwa typy jonizatorów powietrza: ostrzowe oraz plazmowe (zwane również termoemisyjnymi). Pierwsza technologia jest prostsza, ale jej efektywność w usuwaniu zanieczyszczeń jest niższa. W porównaniu z jonizacją plazmową, mniejszy jest także zakres korzyści dla naszego zdrowia i samopoczucia. Jonizacja ostrzowa jest popularna w wielu niedrogich i mało skutecznych sprzętach z portali aukcyjnych.

Na czym polega jonizacja ostrzowa?

W jonizatorach ostrzowych wytwarzane są jony ujemne (aniony), powstające w wyniku przepływu prądu o bardzo wysokim napięciu (rzędu kilku kV). Rozbijając kropelki wody, jonizator ostrzowy wytwarza duże ilości jonów ujemnych o krótkiej trwałości, które pomagają zneutralizować nadmiar jonów dodatnich i otaczają napotkane zanieczyszczenia, unieruchamiając je. Problemem jest jednak niska trwałość generowanych jonów – w codziennych warunkach rozbijają się one na pierwszej napotkanej przeszkodzie, np. firance, meblach czy ścianie.

• Przykłady oczyszczaczy z jonizatorem ostrzowym: oczyszczacze powietrza z Allegro, np. Yoer

Na czym polega jonizacja plazmowa?

Ze względu na krótką żywotność generowanych jonów, większość renomowanych producentów decyduje się wykorzystywać technologię jonizacji plazmowej, bardziej skutecznej w neutralizacji zanieczyszczeń. Znajdziemy w niej 2 elektrody wytwarzające jony o dużej masie i przeciwnych ładunkach (kationy wodoru i aniony tlenu), które przy udziale mikrocząsteczek wody uwalniane są do otoczenia.

Łącząc się z wodą, jony tworzą tzw. klastry, a więc jony ciężkie o dużej trwałości. Klastry te dążą do równowagi, tworząc silnie reaktywne grupy hydroksylowe (OH). Przylegają one do powierzchni cząstek roztoczy, pleśni, grzybów czy innych drobnoustrojów, uszkadzając białka w nich zawarte i zmieniając strukturę na poziomie molekularnym.

• Przykłady oczyszczaczy powietrza z jonizatorem plazmowym: oczyszczacze powietrza Sharp, oczyszczacze Klarta, oczyszczacze powietrza Winix, oczyszczacze powietrza Vestfrost

Jakie inne urządzenia wykorzystują jonizację powietrza?

Jonizatory powietrza znajdziemy również w wielu urządzeniach do pielęgnacji włosów. Neutralizują one dodatni potencjał elektrostatyczny naelektryzowanych włosów, ułatwiając ich układanie i rozczesywanie. Są więc popularnym rozwiązaniem w suszarkach, prostownicach, lokówkach, a nawet szczotkach do włosów. Co ciekawe, suszarki marki Sharp i Panasonic oraz niektóre suszarko-lokówki Babyliss posiadają jonizację plazmową.

5 korzyści płynących z jonizatorów powietrza

Jonizacja jest przedmiotem badań naukowców od ponad 100 lat. Ważną cegiełkę do tychże badań dołożył także Polak, prof. Dr. Ludomił Korczyński w swoim „Zarysie Klimatologji Lekarskiej” (pisownia oryginalna). Do najważniejszych zalet jonizatorów powietrza zaliczamy:

1. Neutralizację zanieczyszczeń w formie stałej
2. Pochłanianie dymu papierosowych i nieprzyjemnych zapachów
3. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusów i zmniejszenia ich infekcyjności
4. Zmniejszenie poziomu alergenów i redukcja ich potencjału alergizującego
5. Redukcję zmęczenia i zmniejszenia ciśnienia tętniczego

1. Neutralizacja zanieczyszczeń w formie stałej

Jonizatory powietrza przyczyniają się do neutralizacji zanieczyszczeń w formie cząstek stałych. Tyczy się to zarówno większych skupisk, jak i mikroskopijnych cząsteczek. Przyczepiając się do powierzchni zanieczyszczeń, jony destabilizują ich strukturę atomową, prowadząc do unieruchomienia tych cząsteczek na powierzchni podłóg czy mebli, skąd łatwo możemy je zetrzeć. Celowo jednak piszemy o neutralizacji, a nie usuwaniu. Generowane jony bowiem neutralizują, ale nie usuwają zanieczyszczeń.

Więcej informacji na ten temat znajdziemy m.in. w badaniu międzynarodowego zespołu naukowców z australijskiego Brisbane w art. zatytułowanym „Efficiency of ionizers in removing airborne particles in indoor environments”, w którym porównali oni efektywność neutralizacji zanieczyszczeń przez jonizator i urządzenie z filtrem HEPA o wydajności oczyszczania ok 340 m3/h. W badaniu sprawdzano m.in. jak wielkość pomieszczenia i jego wentylacja wpłynie na skuteczność poszczególnych technologii.

Co ciekawe, badacze Ci również zaobserwowali większą skuteczność jonizacji powietrza od filtracji za pomocą filtra HEPA w pomieszczeniach większych niż 25 m2. Wspólnym wnioskiem dla wszystkich przeprowadzonych testów była także mniejsza skuteczność jonizacji i filtra HEPA przy jednoczesnej ciągłej wentylacji pomieszczeń.

2. Pochłanianie dymu papierosowego i innych nieprzyjemnych zapachów

Jonizacja powietrza ułatwia pozbycie się nieprzyjemnych zapachów, np. potu czy dymu papierosowego. Dlatego też sprawdzi się w odświeżaniu np. używanych ubrań czy butów. O ile jonizacja powietrza pomaga pozbywać się nieprzyjemnych zapachów, np. neutralizując cząsteczki dymu papierosowego, o tyle nie jest skuteczna wielu lotnych związków organicznych, takich jak benzen, kadm czy chlorek winylu.

3. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusów i zmniejszenie infekcyjności wirusa

Pozytywny wpływ jonizacji w przeciwdziałaniu rozprzestrzeniania się wirusów potwierdzono m.in. w badaniu przeprowadzonym na Wydziale Wirusologii Molekularnej Departamentu Medycyny Klinicznej i Eksperymentalnej w szwedzkim Linköping.

Przeczytamy w nim m.in., iż „aktywny jonizator zapobiegł infekcji u 100 % (4/4) świnek morskich. Ponadto, urządzenie efektywnie pochłaniało przenoszone drogą powietrzną kaliciwirusy, rotawirusy oraz wirusy grypy przy stopniu [recovery rate] równym 21% po 40 minutach w po objętości 19 m3” (Hagbom i inni, 2015).

4. Zmniejszenie poziomu alergenów i redukcja ich potencjału alergizującego

Zmieniając strukturę białka na powierzchni alergenów, otaczające je jony są w stanie obniżyć ich potencjał alergizujący. Podobnie, jak w przypadku innych zanieczyszczeń w formie stałej, jony unieruchamiają alergeny, prowadząc do ich opadania na powierzchnię ścian czy podłogi, wyłączając je niejako z powietrza, którym oddychamy na co dzień. Zmniejszeniu ulega również ich potencjał alergizujący. Alergikom więc powinno oddychać się nieco lżej.

5. Poprawa samopoczucia i redukcja zmęczenia

Jonizatory powietrza pomagają przywrócić równowagę jonową, tzw. elektrostatyczność bierną, co jest istotne w kontekście naszego poczucia zmęczenia i senności. Ponadto, wspomniany wyżej prof. Dr. Ludomił Korczyński zaobserwował w swoich badaniach pozytywny wpływ jonizacji na tor oddechowy, redukcję zmęczenia i zmniejszenie ciśnienia tętniczego.

Polecane oczyszczacze powietrza z jonizacją plazmową

Polecamy przede wszystkim oczyszczacze powietrza z jonizacją Klarta, wyróżniające się bardzo wydajnymi jonizatorami powietrza ION Plasma Air, generującymi aż 30 mln jonów dodatnich i 45 mln jonów ujemnych. Urządzenia Klarty są również jednymi z najbardziej bezkonkurencyjnych w relacji ceny do jakości.

Zapraszamy również do odwiedzenia kategorii oczyszczaczy powietrza Sharp. Wyposażone w renomowaną technologię jonizacji Sharp Plasmacluster są jednymi z najcichszych oczyszczaczy powietrza z nawilżaczem na rynku. Warto zwrócić uwagę także na oczyszczacze powietrza Vestfrost, oferujące również skuteczną jonizacją Plasma ION, choć nieco bardziej ospały tryb automatyczny niż np. Klarta.

Oczyszczacz powietrza z jonizacją rekomendowany do małych pomieszczeń

Klarta Forste 4 – cena 1099 zł

• Niezwykle wydajna Jonizacja plazmowa ION Plasma Air
• Max. wydajność oczyszczania (CADR): 300 m3/h
• Max. rekomendowana powierzchnia: 40 m2.
• Wi-Fi i aplikacja mobilna Smart Life – Smart Living
• 3 tryby automatyczne, możliwość ustawienia własnych reguł pracy
  

Rekomendowany oczyszczacz powietrza z jonizacją i nawilżaczem powietrza

Sharp KC-D60EUW – cena 1839 zł

• Jonizacja plazmowa Sharp Plasmacluster
• Max. wydajność oczyszczania (CADR): 396 m3/h
• Max. wydajność nawilżania: 660 ml/h
• Max. rekomendowana powierzchnia: 48 m2
• Funkcje ION Shower oraz Advanced Auto umożliwiające intensywną pracę jonizatora

Rekomendowany oczyszczacz powietrza z jonizacją do dużych pomieszczeń

Klarta Stor 2 – cena 1599 zł

• Jonizacja plazmowa ION Plasma Air
• Max. wydajność oczyszczania (CADR): 600 m³/h
• Max. rekomendowana powierzchnia: 80 m²
• Wi-Fi i aplikacja mobilna Smart Life – Smart Living
• 3 tryby automatyczne, możliwość ustawienia własnych reguł pracy

Czy jonizatory powietrza są szkodliwe?

Osoby sceptyczne wobec jonizacji powietrza podnoszą najczęściej argument ozonu generowanego przez jonizatory ostrzowe jako skutek uboczny. Jest to pokłosie głośnej afery z końca lat 90-tych, kiedy to firma Sharper Image sprzedawała mocno niedopracowany jonizator powietrza, który istotnie generował alarmujące ilości ozonu. Od tamtej pory jednak bardzo udoskonalono tę technologię, a współczesne jonizatory w niczym nie przypominają tamtych urządzeń.

Poniżej prezentujemy oddziaływanie ozonu na żywe organizmy wraz z dopuszczalnymi normami.

Producenci oczyszczaczy powietrza z jonizatorem deklarują, iż przy nieprzerwanej, 8-10 godzinnej pracy urządzenia, ilość ozonu w pomieszczeniu nie przekracza 0,05 ppm.

Źródła:

1. Pushpawela, B., Jayratane, R., Nguy, A., Morawska, L. Efficiency of ionizers in removing airborne particles in indoor environments. Journal of Electrostatics, str. 79-84, 2017. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0304388617302279?via%3Dihub. Dostęp 17.03.22
2. What are ionizers and other ozone generating air cleaners?. Indoor Air Pollution: An Introduction for Health Professionals, EPA. https://www.epa.gov/indoor-air-quality-iaq/what-are-ionizers-and-other-ozone-generating-air-cleaners. Dostęp 18.03.2022
3. Hagbom, M., Nordgren, J., Nybor,n R, Hedlund, K., Wigzell, H., Svensson, L. Zjonizowane powietrze wpływa na infekcyjność wirusa grypy i zapobiega jego przenoszeniu drogą powietrzną. rel=”nofollow”https://oczyszczacze.pl/download/badania_lifeair/Badania_LifeAir_Nature_Wirusy.pdf. Dostęp 17.03.22
4. Korczyński, L. Zarys klimatologii lekarskiej. Część II. — Kraków 1936 Nakł. Pol. Tow. Balneologicznego.